Bè-de-gruio
Erodium ciconium
Geraniaceae
Àutri noum : Pèd-de-perdris, Gros-frisoun.
Nom en français : Erodium bec de Cigogne.
Descripcioun :Lou bè-de-gruio s'arremarco proun emé si long fru (6-10 cm) coume d'aguio o de bè... de gruio. Es uno planto coumuno pulèu grando (>50 cm) que trachis dins lis ermas e champ souvènt proche dis oustau. Fai de flour vióuleto emé de rouge.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço pèr lou bè-de-gruio, pamens uno planto proun coumuno. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 100 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Erodium
Famiho : Geraniaceae
Ordre : Geraniales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Mars à jun
Liò : Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Roucaio
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Erodium ciconium Pott ex Link, 1799
Afatoulié
Prunus brigantina
Rosaceae
Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.
Nom en français : Prunier de Briançon.
Descripcioun :L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.
Usanço :Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Sebisso
- Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786